Tarnowski świat podziemny, czyli od epidemii do wodociągu – uwaga, Człowiek II (18)
Postępujący na przełomie XIX i XX wieku rozwój miasta, ożywienie gospodarcze, narastająca liczba mieszkańców a zarazem fatalny stan higieniczny – skłoniły radę miasta do podjęcia decyzji o zatrudnieniu inżyniera hydrotechnika i budowie nowoczesnego wodociągu. Dr inż. Maksymilian Matakiewicz wodociąg taki zaprojektował, Zygmunt Ursini jego budowę nadzorował zostając nie tylko pierwszym dyrektorem Biura Wodociągowego, ale i współautorem – obok Mojżesza Leuchtera – projektu systemu kanalizacyjnego w Tarnowie W ciągu kilkunastu miesięcy wybudowano około 60 kilometrów sieci wodociągowej, kredytowanych pożyczką w wysokości prawie dwóch milionów koron. Wedle dokumentów znajdujących się w archiwum Tarnowskich Wodociągów, jako pierwszy, kurek z wodą we własnym mieszkaniu odkręcił Franciszek Gutowski, nauczyciel historii I Gimnazjum. Uczynił to 12 lipca 1910 roku w kamienicy na rogu Klikowskiej i Żabieńskiej numer 14. Woda nie musiała już być czerpana tylko z miejskich studzien, do których doprowadzano ją drewnianymi rurami od roku co najmniej 1467.
Długość tego pierwszego, piętnastowiecznego wodociągu – z Krzyża do Rynku – wynosiła około 2500 metrów, przed stu laty ponad 60 km, dziś 857 km.
W 1910 roku urządzenia wodociągowe w Tarnowie składały się z 10 studni głębinowych, budynków przepompowni i odżelaziacza zlokalizowanych w Świerczkowie oraz zbiornika zapasowego o pojemności 2500 m3 w Krzyżu . Do sieci rozdzielczych przyłączono 741 domowych podłączeń o długości 5101 m. Zainstalowanych było 278 hydrantów przeciw pożarowych i 87 zdroi ulicznych. Nowoczesne na tamten czas rozwiązania inżynieryjno-architektoniczne były dziełem chemika dr Karola Trochanowskiego i budowniczych miejskich: Szczęsnego Zaremby i Janusza Rypuszyńskiego.
Dzisiaj Tarnowskie Wodociągi to nie tylko uzdatnianie i dystrybucja wody ale również oczyszczanie ścieków. Ścieki są zbierane systemem 436 kilometrowej kanalizacji ogólnospławnej i kierowane do własnej oczyszczalni ścieków, spełniającej określone wymogi dla jakości ścieków wprowadzanych do wód.
Przypomnijmy, że audycji składających się na projekt „uwaga, Człowiek II” słuchać można co tydzień, w każdy wtorek o godz. 22-giej na antenie radia RDN Małopolska. Dzień później audycje te wraz z materiałem faktograficznym zamieszczane są na stronie Tarnowskiej Artystycznej Konfraterni www.konfraternia.tarnow.pl, zaś w czwartek – w naszym portalu. W każdy piątek w tarnowskim „Dzienniku Polskim” ukazują się artykuły poświęcone bohaterom audycji. Podsumowaniem projektu będzie książka wraz z płytą multimedialną.
Projekt realizowany jest przez stowarzyszenie Tarnowska Artystyczna Konfraternia(TAK) przy wsparciu finansowym Muzeum Historii Polski w Warszawie, Województwa Małopolskiego oraz Miasta Tarnowa.
Intarnet.pl, 19-08-2010, http://www.intarnet.pl/www1.atlas.okay.pl/index_full.html?action=full&id=17178