Wały kasztelańskie w Wojniczu

Historia Wojnicza to historia początków państwowości polskiej, choć początki osadnictwa datuje się dużo wcześniej. Strategicznie położony, już najprawdopodobniej w IX w. był ważnym ośrodkiem regionalnym. Wtedy też powstało grodzisko bronione systemem podwójnych wałów ziemno-drewnianych, przy którym od północy, w okolicach dzisiejszego rynku, rozwijała się prężna osada targowa. Wały miały wysokość ok. 5 m, natomiast ich grubość w podstawie mogła dochodzić do 10-12 m. Dodatkowym zabezpieczeniem była fosa, która otaczała cały gród. Wojnickie grodzisko ma zupełnie inną lokalizację, niż typowe grody wczesnośredniowieczne i zamiast na wzgórzu, ulokowane jest na krawędzi terasy nadzalewowej Dunajca, co z kolei może świadczyć o późniejszym jego rodowodzie, raczej z XI w. Prawdopodobnie już wtedy istniała w Wojniczu kasztelania, najpotężniejsza w południowej części ówczesnego Państwa Polskiego. Od zachodu graniczyła z kasztelanią krakowską, od północy z wiślicką, od wschodu prawie do Krosna, od południowego wschodu niemalże do Karpat, a od południa z kasztelanią sądecką. Fragmenty dawnych „Wałów kasztelańskich” widać dziś najlepiej z ul. Jagiellońskiej, niedaleko kościoła parafialnego.