W dniu 7 marca 1330 r. kancelaria królewska króla Władysława Łokietka, wystawiła Spicymirowi – wojewodzie krakowskiemu – dokument , na mocy którego mógł lokować miasto Tarnów.
Miasto założono na wzgórzu dominującym nad najbliższą okolicą (226 m n.p.m.). Średniowieczny układ starego Tarnowa zachował się do dzisiejszych czasów.
Podstawą rozwoju Tarnowa był przebiegający przez miasto szlak handlowy prowadzący z Niemiec na Ruś, krzyżujący się ze szlakiem biegnącym z Węgier na wybrzeże Bałtyku.
Tarnów był miastem prywatnym do roku 1787. Jego największy rozwój przypada na wiek XVI. Dziedzicem Tarnowa był wówczas Jan Tarnowski, hetman wielki koronny, znakomity gospodarz i organizator. W roku 1536 w obrębie murów stało 200 domów mieszczańskich i mieszkało około 2 tys. mieszkańców.
Od 1567 do 1787 r., czyli w ciągu 220 lat, liczne pożary, zarazy, następnie wojny, a przede wszystkim chciwość właścicieli, rujnują dobrobyt miasta.
Ponownie miasto zaczyna się rozwijać dopiero od końca XVIII w. W 1782 r. staje się siedzibą powiatu, w 1786 r. siedzibą biskupstwa. Stacjonuje tutaj również liczny garnizon wojska.
XIX wiek to okres prowadzonych z rozmachem prac urbanizacyjnych. W 1870 r. Tarnów liczy już 21.779 mieszkańców i jest trzecim miastem pod względem liczby ludności w tej części kraju, po Lwowie i Krakowie.
Gdy wybucha I wojna światowa, w sierpniu 1914 r., tarnowianie chętnie śpieszą do Legionów Polskich. W końcu października 1918 r. Tarnów jako pierwsze miasto w Polsce odzyskał wolność.
W okresie II Rzeczypospolitej, w latach 1918-1939, miasto dalej się rozrasta i staje się ważnym ośrodkiem przemysłowym.
W dniu 28 sierpnia 1939 r., na dworcu kolejowym w Tarnowie, wybuchła bomba zegarowa, pozostawiona przez niemieckiego dywersanta, w wyniku czego zginęło 20 osób. Można więc powiedzieć, że II Wojna Światowa zaczęła się w Tarnowie. W dniu 14 czerwca 1940 r., spod żydowskiej łaźni wyruszył pierwszy transport do obozu zagłady KL Auschwitz. Więźniowie z Tarnowa (728 osób) byli pierwszymi ofiarami obozu z najniższymi numerami.
Po wojnie Tarnów był miastem powiatowym w woj. krakowskim. W roku 1975, w wyniku reformy administracyjnej kraju, został siedzibą województwa. Miasto stało się ważnym ośrodkiem administracyjnym, gospodarczym i kulturalnym regionu. Liczba ludności przekroczyła 120 tysięcy. Z dniem 1 stycznia 1999 r. miasto straciło status województwa. Obecnie jest siedzibą dwóch powiatów – grodzkiego i ziemskiego – w Województwie Małopolskim.
Dzieje Tarnowa autorstwa Kazimierza Bańburskiego na portalu www.tarnow.pl