W latach 1560 – 1664 Lusławice były jednym z najważniejszych ośrodków Arian (Braci Polskich) założonym przez Achacego Taszyckiego. Po 1570 r. działała w Lusławicach drukarnia ariańska przeniesiona z Pińczowa oraz szkoła wyższa Arian – Szkoła Lusławicka, która na wzór ówczesnych akademii prowadziła kształcenie w następujących dziedzinach: teologii, metafizyki, logiki, dialektyki, anatomii i fizyki. Te instytucje przyczyniły się do rozwoju i popularyzacji literackiego języka polskiego. W 1598 r. przyjechał do Lusławic Faustyn Socyn – filozof i teolog, przywódca duchowy arian, który 3 marca 1604 r. zmarł i został pochowany. Pierwotny grobowiec znajdujący się na skraju podworskiego parku zniszczyli okoliczni chłopi, którzy byli przekonani, iż działalność Arian na ich terenie doprowadziła do wielu nieszczęść: wylewu Dunajca, klęsk żywiołowych. Dopiero w latach 30-tych XX w. Arianie z rozproszeni po całym świecie ufundowali mauzoleum. Taszycki po nawróceniu się na katolicyzm spalił zbór ariański w Lusławicach i zaczął szczodrze finansować klasztor reformatów w Zakliczynie.
W latach 1923-1926 w w XIX-wiecznym dworze lusławickim mieszkał wybitny malarz Jacek Malczewski, który założył tu szkółkę malarską dla utalentowanych dzieci wiejskich. W Lusławicach powstało wiele obrazów, np.: „Lusławice – już łan zżęty” (1922 r.), „Ogrodniczka” (1922 r.), „Św. Agnieszka” (1920-1921) oraz „Przekazanie palety – Autoportret z Mieczysławem Gąseckim” (1922 r.). „Portret Rafała z żoną”. Największe kolekcje obrazów Malczewskiego zwiedzać można w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu oraz w Muzeach Narodowych w Warszawie, Krakowie i Poznaniu.
Po II wojnie opuszczony dwór popadł w ruinę. Od 1976 w odrestaurowanym dworze mieszka kompozytor profesor Krzysztof Penderecki, który w 5-hektarowym parku dworskim założył arboretum z ponad 1500 gatunków drzew i krzewów z całego świata (posiadłość nie jest udostępniona zwiedzającym). Dwór w Lusławicach wraz z ogrodem należy obecnie do najpiękniejszych tego typu w Polsce.
W styczniu 2013 r. na kilkuhektarowej działce sąsiadującej z posiadłością prof. Krzysztofa Pendereckiego powstało Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach. W nowoczesnych wnętrzach (sala koncertowa na 650 miejsc, mała sala prób orkiestry i ćwiczeń baletowych, a także miejsca noclegowe) odbywają się warsztaty mistrzowskie, kursy dla młodych adeptów sztuki, koncerty z udziałem światowych gwiazd muzyki poważnej.
(fot. ECM)
Więcej na: www.zakliczyn.pl oraz www.penderecki-center.pl
Położenie:
Województwo: Małopolskie
Powiat: Tarnowski
Gmina: Zakliczyn
Odległość z Tarnowa: 25 km
Dojazd z Tarnowa: Tarnów – Koszyce Wielkie – Lubinka – Janowice – Lusławice
- Szerokość geograficzna : 49.859474
- Długość geograficzna : 20.830505