Tarnów to Polski Biegun Ciepła
Już w 1967 roku w przewodniku „Tarnów i Ziemia Tarnowska” przeczytać można o tym, że „od klimatu całego Pogórza wyraźnie różni się klimat najbliższych okolic Tarnowa, które stanowią najcieplejszy region w Polsce. Średnia roczna temperatur dla Tarnowa mierzona w latach 1881-1930 wynosi 8,8°C, w 1960 8,6°C, w 1961- 9,1°C i jest najwyższa w Polsce. Najcieplejsze miejsce w Tarnowie znajduje się na południowym stoku wzgórza gumniskiego, zwróconego ku Górze św. Marcina. To wyjątkowe walory klimatyczne zawdzięcza Tarnów położeniu w wyrównanym zakątku Niziny Nadwiślańskiej, u stóp progu karpackiego i naturalnej zasłonie jaką stanowi od północnego-wschodu Płaskowyż Tarnowski.”
Po latach batalii o ten tytuł, pomiędzy Tarnowem, Wrocławiem a Głogowem w 2000 roku Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ogłosił zwycięzcę. Był nim Tarnów.
Szczególne położenie naszego miasta, omiatanego przez ciepłe podmuchy halnego wiatru a osłonięte przed zimnymi powiewami przez pasm wzgórz sprawia, że możemy się poszczycić najwyższą średnią temperaturą w kraju, wynoszącą 8,8 stopnia Celsjusza. Okres wegetacji wynoszący od 210 do 225 dni również należy do najdłuższych w kraju i między innymi dlatego w okolicy powstają winnice, z których produkowane wina mają niezapomniany smak.
Najistotniejszy jest jednak czas trwania termicznego lata, który w Tarnowie wynosi aż 118 dni. To właśnie duża ilość ciepła i słońca sprawia, że Tarnów jest tak malowniczym i gościnnym miastem.
Słynna wśród fotografów „złota godzina”, czyli moment kiedy słońce, tuż przed zachodem lub tuż po wschodzie, barwi wszystko na odcień błyszczącego, ciemnego złota, szczególnie warta obejrzenia jest w lecie, z ruin zamku Tarnowskich na górze Św. Marcina.
1 września 2015 roku w Tarnowie pobito wrześniowy rekord ciepła. W tarnowskiej stacji meteo odnotowano 36,8 stopni Celsjusza. Tak ciepło jeszcze we wrześniu nie było nigdzie w Polsce. W roku 2024 pobito kolejny rekord – 30 marca, w Wielką Sobotę, w Tarnowie Instytut Meteorologii zarejestrował 26,4 stopnia Celsjusza – nowy, polski rekord marca.
W związku z powyższym aby doświadczyć klimatu tropików nie trzeba jeździć za granice. Wystarczy odwiedzić Tarnów i rozkoszować się niesamowitym, wręcz magicznym klimatem Polskiego Bieguna Ciepła.
1 Tarnów i Ziemia Tarnowska, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie, Tarnów, 1967 r.
Przeczytaj koniecznie:
→ CIEPŁO Z TARNOWA – oryginalna pamiątka z Tarnowa
Tarnów ma najwięcej zabytków w Polsce południowej
Tarnów jest, po Krakowie, największym kompleksem zabytkowym w południowej Polsce. Znajduje się tutaj kilkadziesiąt zabytkowych budynków doby gotyku, renesansu, baroku. Tarnowska Starówka nawiązuje swoim obecnym planem do założenia miasta w 1330 r. W centrum znajduje się rynek, z którego naroży wybiegają po dwie ulice.
Tarnów to Polska Stolica Komedii
Od ponad 15 lat Tarnowski Teatr im. Ludwika Solskiego organizuje każdego roku w październiku Międzynarodowy Festiwal Komedii. Widzów bawią do łez aktorzy nie tylko polskich teatrów ale również z zagranicy.
W Tarnowie zaczynają się Karpaty
Najbardziej na północ wysunięta część Karpat to Góra Św. Marcina, która znajduje się w granicach administracyjnych miasta.
Tarnów to miasto wielokulturowe
Na przestrzeni wieków miasto zamieszkiwane było przez Polaków, Żydów, Niemców, Ukraińców, Szkotów, Cyganów, Austriaków. Każda narodowość i kultura zapisały się w historii miasta.
Tarnów był Pierwszym Niepodległym Miastem
Tarnów był pierwszym polskim miastem, które odzyskało niepodległość w 1918 roku. Potwierdzają to liczne archiwalne dokumenty oraz opinie historyków. Tarnów był wolny już 31 października 1918 roku o godzinie 7.30.
Zobacz także:
Hetman Jan Tarnowski był autorem najwybitniejszego dzieła piśmiennictwa wojskowego XVI wieku
Wydana w 1558 r. w Tarnowie rozprawa „Consilium rationis bellicae” (Rada sprawy wojennej), stała się fundamentalną pozycją w kształceniu przyszłych strategów i głównym źródłem zasad sztuki wojennej końca XVI w. Dzieło napisane było w całości po polsku, z wyjątkiem łacińskiego tytułu oraz wstępu. Tarnowski poruszał w swoim dziele kwestie zasadnicze dla zapewnienia właściwej obronności państwa, rozpatrywał szczegółowo strategie i taktyki walki obronnej, w tym konieczność rozwijania wywiadu wojskowego oraz postulował niezbędne reformy w organizacji, uzbrojeniu, szkoleniu, dyscyplinie, finansowaniu i zaopatrzeniu wojska. Za jedną z najważniejszych kwestii uznał Hetman powołanie stałej armii.
Tarnów to magia liczb
Liczba „72” ma szczególne znaczenie: 72 ary to powierzchnia rynku, 72 km2 to obecna powierzchnia Tarnowa. Wysokość wieży tarnowskiej Bazyliki Katedralnej wynosi z kolei 72 metry.
W Tarnowie wprowadzono pierwsze w Polsce badania profilaktyczne pracowników
Państwowa Fabryka Zakładów Azotowych jako pierwsza w kraju wprowadziła dla swoich pracowników badania profilaktyczne z prawdziwego zdarzenia. W 1928 roku po raz pierwszy w fabryce przeprowadzano okresowe badania lekarskie wszystkich pracowników. Ponieważ wykazały one, że duży procent pracowników było chorych na gruźlicę, w 1934 roku dyrekcja fabryki zatrudniła na stałe lekarza specjalistę który przeprowadzał badania, udzielał porad i kierował chorych na leczenie sanatoryjne.
Tarnowski Łokietek jest największy
Miasto ma kolejną turystyczną „perełkę” – to monumentalny 5 metrowy pomnik znanego z niskiego wzrostu króla Władysława Łokietka, który dał Tarnowowi prawa miejskie. Postawiono go w urokliwym zakątku Tarnowa, odrestaurowanym skwerze przy ul. Wałowej 7. Odsłonięto tym samym, dotąd nie eksponowane, fragmenty starych murów obronnych Tarnowa.
Znajduje się najstarsza kopalnia soli na ziemiach polskich
Kopalnia Soli Bochnia to najstarsza na ziemiach polskich kopalnia soli i jednocześnie najstarsze w Europie przedsiębiorstwo solne działające nieprzerwanie od 1248 roku. Po blisko ośmiu wiekach eksploatacji przypomina rozległe podziemne miasto, pełne tajemniczych i niepowtarzalnych miejsc. Na udostępnionej trasie turystycznej można zobaczyć zabytkowe kaplice wykute w solnych skałach, oryginalne narzędzia i urządzenia górnicze oraz niezwykłe komory solne z zachowanymi śladami prac eksploatacyjnych. W bocheńskiej kopalni udostępniona została także podziemna kolejka i zjeżdżalnia oraz boisko sportowe. W czerwcu 2013 r. została wpisana na listę UNESCO.
Można zobaczyć najwyższe palmy wielkanocne
W regionie tarnowskim zachowanych jest wiele miejsc, w których ciągle jeszcze żywe są obyczaje, kultura i sztuka naszych przodków. W każdą Niedzielę Palmową (tydzień przed Wielkanocą) w Lipnicy Murowanej (mała miejscowość z dobrze zachowanym średniowiecznym układem urbanistycznym, leżąca na Pogórzu Wiśnicko-Lipnickim) możemy oglądać konkurs palm wielkanocnych, z których największe mierzą ponad 37 metrów wysokości (2019 rok: 37 m i 78 cm).
Znajduje się najstarsze muzeum diecezjalne w Polsce
W zabytkowych szesnastowiecznych budynkach otaczających Katedrę mieści się tarnowskie Muzeum Diecezjalne – najstarsza tego typu placówka w Polsce. Najważniejszy dział zbiorów stanowią zabytki sztuki cechowej – gotyckiej rzeźby i malarstwa z terenu Małopolski. Drugi dział zbiorów obejmuje tkaniny kościelne (ornaty, kapy itp.) od czasów średniowiecza, aż po wiek XIX. Tarnowskie Muzeum Diecezjalne posiada także dział sztuki ludowej, gdzie na szczególną uwagę zasługują obrazy ludowe malowane na szkle, pochodzące z całego świata.
Znajdują się najwyższe w Europie nagrobne pomniki
Monumentalne kilkunastometrowe pomniki nagrobne władców na Tarnowie – renesansowy rodu Tarnowskich oraz barokowy Ostrogskich – można podziwiać w tarnowskiej Katedrze.
W 1817 roku cesarz Austrii Franciszek I wraz ze swoją małżonką Karoliną Augustą podczas wizyty w tarnowskiej kolegiacie zatrzymał się przed pomnikami Tarnowskich i stwierdził, iż godne byłoby mieć taki w samym Wiedniu.
Powstała pierwsza w Europie stała ekspozycja poświęcona kulturze i historii Romów
W muzeum Etnograficznym w Tarnowie znajduje się pierwsza w Europie stała ekspozycja poświęcona kulturze i historii Romów. Składają się na nią ozdobne wozy cygańskie, stroje i narzędzia. Warto tutaj przyjechać wiosną lub jesienią, kiedy organizowane są cygańskie widowiska plenerowe, lub pod koniec lipca, gdy w trasę wyrusza ostatni w Polsce tabor cygański.
Z Tarnowem związany jest twórca najtrudniejszego szlaku w polskich górach – Orlej Perci w Tatrach
Ksiądz Walenty Gadowski (ur. w 1861 r. w Nowym Wiśniczu zm. w 1956 r. w Bochni) ukończył Gimnazjum w Tarnowie (obecnie I LO) a następnie w 1884 roku Wyższe Seminarium Duchowne w Tarnowie. W latach 1903-1906 wytyczył najtrudniejszy szlak w polskich górach – Orlą Perć w Tatrach Wysokich. W roku 1926 z jego inicjatywy wytyczono tzw. „Pienińską Orlą Perć”, czyli szlak niebieski od Sokolicy do Trzech Koron. Ponadto jako pierwszy wszedł na Małą Buczynową Turnię, Wielką Buczynową Turnię oraz Kozie Czuby a w 1911 roku jako pierwszy człowiek w historii wszedł na Rysy zimą. W 1924 r. w Tarnowie założył Oddział Tarnowski Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Od 1890 r. przez 40 lat urządzał liczne wycieczki i wspinaczki w Tatrach.
Tarnowianin – generał Józef Bema założył Polskie Towarzystwo Politechniczne w Paryżu?
Generał Józef Bem założył Polskie Towarzystwo Politechniczne w Paryżu. Towarzystwo pomagało znajdującym się na emigracji Polakom zdobyć wykształcenie techniczne oraz pracę zgodną z zawodem. Jednak okazało się, że w oderwaniu od kraju działać nie mogło i po kilku latach zostało zlikwidowane. Za jego następców uważa się Stowarzyszenie Techników Polskich w Warszawie (od 1898 r.) oraz Towarzystwo Techniczne w Krakowie (od 1877 r.) a od 1945 roku – Naczelną Organizację Techniczną.
W Tarnowie narodziła się filozofia Wittgensteina”?
W Tarnowie w czasie I wojny przebywał Ludwig Wittgenstein, austriacki geniusz filozofii, jeden z największych filozofów w XX wieku. W 1914 roku przypadkowo kupił w jednej z księgarń tarnowskich (prawdopodobnie na pl. Kazimierza Wielkiego, nad piwnicami w których składowano wina tokajskie, w księgarni Zygmunta Jelenia) „Ewangelię” Lwa Tołstoja w j. niemieckim. Książka tak nim wstrząsnęła, że wrócił do filozofii wyznaczając nowy rozdział tej nauki, szczególnie dla filozofii umysłu, logiki i matematyki.
Więcej o filozofii Wittgensteina i jego pobycie w Tarnowie na: http://blogfilozoficzny.blox.pl/2009/11/Filozofia-Wittgensteina-rodzila-sie-w-Tarnowie.html
Tarnowianin uratował Hollywood?
Mark M. Dintenfass (1872-1933) urodzony w Tarnowie, skąd wyemigrował do USA pod koniec XIX w. Dintenfass współtworzył dwa studia filmowe – Universal i Warner Bros. Był jedynym człowiekiem, który stworzył dwa do dzisiaj istniejące, olbrzymie konglomeraty medialne. Wytwórnię Warner Brothers uratował od bankructwa a Universal Studios nie powstałoby, gdyby Carl Laemmle i Pat Powers z Irlandii nie zaprosili do spółki Dintenfassa, który wniósł kapitał.
Więcej: Temi nr 35 (1933), 30 .08.2017, str. 18, www.temi.pl
W Tarnowie przez ponad 20 lat był przechowywany oryginalny obraz Matki Bożej Łaskawej ze Lwowa, przed którym w 1656 r. król Jan Kazimierz składał śluby i pierwszy raz Maryję nazwał Królową Korony Polskiej?
Arcybiskup Eugeniusz Baziak, który od 1944 r. był metropolitą lwowskiem, w 1946 roku pod eskortą NKWD musiał opuścić diecezję. Zadbał także o to, by zabezpieczyć lwowskie skarby. Najcenniejsze trafiły do Tarnowa. Tu przechowywano trumienkę z relikwiami bł. Jakuba Strzemię, naczynia liturgiczne, tabernakulum. Tu także trafił obraz MB Łaskawej, Królowej Korony Polskiej, który krótko był na Wawelu, a potem trafił do Tarnowa, gdzie przebywał do 1968 roku.
Więcej o lwowskich skarbach w Tarnowie na https://tarnow.gosc.pl/doc/6283287.Krolowa-Polski-mieszkala-w-Tarnowie