Pogórzański Szlak Dumy z Niepodległej

Drodzy Państwo!
Zabieramy Was na spacer „Pogórzańskim Szlakiem Dumy z Niepodległej”. Podczas niego opowiemy Wam o rodzącej się niepodległości Polski po latach niewoli pod zaborami: rosyjskim, pruskim i austriackim. Zabierzemy Was do miejsc, w których tworzyły się drużyny strzeleckie pod znakiem „Sokoła”, a w nich hartowali się przyszli legioniści I wojny światowej, w tym bitwy pod Łowczówkiem, żołnierze wojny polsko-bolszewickiej oraz bitwy warszawskiej. Pokażemy Wam miejsca, w których nasi ojcowie wygrywali niepodległość Polski oraz pamiątki z tych miejsc. Przystaniemy tam, gdzie toczyły się ważne wydarzenia.

Opowiemy o tym, że – nim w 1920 roku Wincentego Witosa z Wierzchosławic Naczelnik Państwa Józef Piłsudski powołał na premiera Rządu Rzeczypospolitej Polskiej – Ignacy Jan Paderewski już w 1900 r. w Kąśnej Dolnej kształtował polską myśl o odzyskaniu niepodległości… Że nim Józef Piłsudski wiktorią w bitwie warszawskiej utrwalił niepodległość Polski i ocalił Europę przed bolszewizmem, Ignacy Jan Paderewski wygrywał ją na fortepianie na świecie, a w Wierzchosławicach Wincenty Witos wyorywał ją z wykrwawionej wojną ziemi.

Odwiedzimy miejsca, w których niepodległość wywalczona i zdobyta była niezwykłą polską charyzmą. Ona cechowała przywódców i żołnierzy.

Spotkamy też charyzmatyczne pokolenie narodu polskiego tamtych czasów, walki o wolność i niepodległość – pokolenie dumy Niepodległej.

Pokażemy, jak z ojcami niepodległości szli do zwycięstwa mieszkańcy wsi i miast z wiarą w Boga, honorem i miłością do ojczyzny.

Poprowadzimy drogami, przy których budowano Sokolnie, organizowano wydarzenia patriotyczne, prowadzono ćwiczenia strzeleckie i stoczono wiele potyczek oraz ciężkich bitew.

Przejdziemy drogami, koło których stawiano krzyże i kapliczki wotywne, budowano małe cmentarze i wielkie nekropolie. Przy tych drogach odnajdziemy wiejskie chałupy, folwarki, dwory oraz budynki, w których życie w dniach zwykłych i świątecznych toczyło się w cieniu i blasku walki o niepodległość.

Drodzy Państwo!
Zachęcamy do przejścia tym szlakiem. Pragniemy wzbudzić Waszą ciekawość, a równocześnie zaprosić do wspólnego odkrywania kart historii. Pamiętajmy przy tym, że odkrywać będziemy tylko jej fragmenty, które udało się zachować, a jest ich niewiele. Niestety okupant niemiecki i rosyjski podczas II wojny światowej zniszczył je w większości, a te, które przetrwały wojnę, aż do 1989 niszczone były dalej, bo pamięć o Niepodległej była zakazana. Z tych pamiątek, które pozostały, pokażemy tylko te fragmenty, do których dotarliśmy. Dlatego zapraszamy wszystkich do odkrywania i dopisywania historii, dzielenia się informacjami, do rozbudowywania tego portalu tak, aby spacer tym szlakiem był jeszcze ciekawszy, a po drodze było jeszcze więcej historycznych przystani.

Drodzy Państwo, idąc „Pogórzańskim Szlakiem Dumy z Niepodległej” – szlakiem bohaterów – zobaczymy uroki Pogórza, piękne krajobrazy, zabytki przyrodnicze i architektoniczne, kulturę i niezwykłych mieszkańców. Zobaczymy sacrum tego miejsca.

Rozpoczniemy w Tuchowie, a dalej przejdziemy przez gminy: Szerzyny, Rzepiennik Strzyżewski, Gromnik, Ciężkowice, Bobową, Zakliczyn, Pleśną, Wierzchosławice, Tarnów, miasto Tarnów, Skrzyszów, Ryglice i zakończymy nasz spacer w Tuchowie.

Szerokiej, niezwykłej historycznie i pięknej krajobrazowo oraz kulturowo drogi.
Idźmy nią dumnie, tak jak nasi ojcowie dumnie tą drogą szli po niepodległość.

Janusz Kowalski
Dyrektor Domu Kultury w Tuchowie

Projekt pn. „Bój pod Łowczówkiem i Bitwa Warszawska – Duma Niepodległej” dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 w ramach Programu Dotacyjnego „Koalicje dla Niepodległej”.

W ramach projektu:
Wyznaczony został szlak historyczny pn. „Pogórzański Szlak Dumy z Niepodległej” na terenie gmin: Tuchów, Szerzyny, Rzepiennik Strzyżewski, Gromnik, Ciężkowice, Bobowa, Zakliczyn, Pleśna, Wojnicz, Wierzchosławice, Tarnów, miasto Tarnów, Skrzyszów i Ryglice, odnoszący się do wydarzeń, miejsc historycznych i postaci, które na terenie tych gmin związane były z odzyskaniem niepodległości.

Opracowany został spacer wirtualny pn. „Bój pod Łowczówkiem i Bitwa Warszawska – Duma Niepodległej”, który zawiera tematyczną wizualizację i animację wydarzeń, miejsc historycznych i postaci związanych z odzyskaniem niepodległości i jej utrwaleniem zwieńczonym zwycięstwem w bitwie warszawskiej.

Opracowana i wydana została broszura-przewodnik z mapą dla szlaku historycznego pn. „Pogórzański Szlak Dumy z Niepodległej”.

Zorganizowano spotkania historyczne dla mieszkańców oraz lekcje historyczne dla dzieci i młodzieży.

Projekt realizował zespół:
Janusz Kowalski – koordynator projektu
Maria Kras – organizacja administracyjna i logistyczna
Anna Madejska – opracowanie i redakcja tekstów
Jakub Nowak – opracowania historyczne
Mateusz Reczek – opracowania historyczne
Lilianna Lipka – opracowania i konsultacje historyczne
Małgorzata Wójcik – fotografie i skład komputerowy broszury
Jarosław Makowiec – strona internetowa, spacer wirtualny
Ryszard Wrona – konsultacje historyczne
Ponadto konsultacje realizacyjne w ramach projektu przeprowadzono z członkami Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Tuchowie i Towarzystwa Miłośników Tuchowa.

Partnerzy projektu: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Tuchowie, Towarzystwo Miłośników Tuchowa, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Centrum Paderewskiego w Kąśnej Dolnej, Urząd Miasta Tarnowa – Wydział Kultury, Instytut Pamięci Narodowej – Oddział w Warszawie.

Osoby wspierające: Magdalena Marszałek, Wiktor Chrzanowski, Jan Dusza, Justyna Jaworska-Lipka, Józef Kozioł, Grzegorz Stanisławczyk, Tomasz Wantuch, Elżbieta Łempa, Jadwiga Ratuszyńska, Maria Wójcik, Wiesław Szura, Kazimierz Kurczab, Józef Knapik, Renata Małek-Górka, Łukasz Gaj, Wiktor Baran, Bogdan Krok.

Gminy objęte projektem: (kolejność według kierunku szlaku) Tuchów, Szerzyny, Rzepiennik Strzyżewski, Gromnik, Ciężkowice, Bobowa, Zakliczyn, Pleśna, Wojnicz, Wierzchosławice, Tarnów, miasto Tarnów, Skrzyszów i Ryglice.

Patronat medialny: “Kurier Tuchowski”, “Tuchowskie Wieści”, Radio ESKA, Radio RDN Małopolska, TEMI