Muzeum Etnograficzne w Tarnowie
W muzeum znajduje się jedyna w Europie stała ekspozycja poświęcona kulturze i historii Romów. Ekspozycja obejmuje ozdobne wozy cygańskie, stroje, narzędzia. Warto tutaj przyjechać na wiosnę lub jesień, kiedy są organizowane cygańskie widowiska plenerowe, lub pod koniec lipca, gdy wyrusza w trasę jedyny w Polsce tabor cygański.
Zbiory
Muzeum Etnograficznego w Tarnowie
Uwaga: Muzeum Etnograficzne w Tarnowie jest zamknięte od 17 czerwca 2019 z powodu remontu.
Zalipie
Jedyna „malowana wieś” w Polsce, w powiecie dąbrowskim. Obecnie w Zalipiu istnieje ok. 30 zagród, w których znajdują się budynki mieszkalne lub gospodarcze ze ścianami pomalowanymi w charakterystyczne ornamenty kwiatowe.
Tradycja malowania chat narodziła się pod koniec XIX w., wtedy na terenie doliny Dunajca zaczęto wznosić, zamiast tzw. kurnych chat, domy mieszkalne z piecami wyposażonymi w kominy. W chatach pozbawionych kominów, gdzie dym z pieca unosił się przez otwór w powale, istniały ciągle zakopcone, ciemne ściany, które próbowano rozjaśnić malując wapnem jasne plamy. Wprowadzenie kominów umożliwiło rozbudowę dekoracji, w miejsce jasnych malowanych wapnem plam pojawiły się proste motywy kwiatowe, które z czasem stawały się coraz barwniejsze, a zdobienia przenosiły się także na wyposażenie domów /piece, skrzynie/.
Stałym miejscem zatrzymywania się wycieczek jest Zagroda Felicji Curyłowej
/obecnie oddział Muzeum Okręgowego/, w której można podziwiać – obok malowanych ścian domu i zabudowań gospodarczych – przepięknie dekorowane wnętrze chaty.
Będąc w Zalipiu koniecznie należy odwiedzić Dom Malarek, gdzie można oglądać wystawę poświęconą tradycji malowania chat oraz zakupić różnego rodzaju pamiątki – wyroby artystów ludowych z charakterystycznymi dla Zalipia malunkami bukietów kwiatowych.
Dom Malarek
33-263 Zalipie 128 A
tel. + 48 14 641-19-38
dommalarek@interia.pl
http://dommalarek.pl/
Oprócz prywatnych malowanych zagród w Zalipiu można odwiedzić m.in. takie atrakcje jak:
Zagroda Trójniaków
33-263 Zalipie 3
tel. + 48 14 641 26 50
zagroda-trojniakow@wp.pl
Oferta oraz program zajęć edukacyjnych:
1. Zwiedzanie Szopki Bożonarodzeniowej oraz izby regionalnej (cena- 2 zł/osoby)
2. Pokazy robienia blachorzy.
Od pogadanki o pracy rolnika na roli, pokaz sprzętu związanego z obróbką zboża, mielenie, zarabianie ciasta na blachorze, rozpalanie w piecu i wypiek. Minimum 10 osób (cena 5 zł/osoby). Rezerwacja warsztatów wymagana.
3. Sprzedaż pamiątek ze sklejki w motywach kwiatów zalipiańskich.
„Dziadkowa Kuźnia” przy Gospodartstwie Agroturystycznym „Gościna u Babci”
+48 696 048 175
+48 606 987 312
33-263 Zalipie 165
goscina.u.babci@gmail.com
Trendy z Przeszłości – Marzena Lizak
+ 48 731 240 408
33-263 Zalipie 173
marzena.lizak.pl@gmail.com
https://www.facebook.com/Trendy-z-Przeszlosci-Marzena-Lizak-290901618052656/
Plan z oznaczeniem malowanych zagród w Zalipiu:
Przeczytaj „Kolorowe Zalipie” autorstwa Anny Bartosz i Adama Bartosza.
Zobacz również „Kwiaty wyobraźni” – film o Zalipiu – małopolskiej wiosce znanej z tradycji malowania domów w motywy kwiatowe (30 min., j. polski): https://youtu.be/sNSkETtCt6k
Zobacz także: zalipie.tarnow.travel – więcej o Zalipiu
Dołęga
Dwór w Dołędze (obecnie muzeum) został wzniesiony ok. 1845 r. Jest to obiekt o charakterze klasycystycznym. Drewniany, o zrębowej konstrukcji oszalowanych ścian, parterowy, na planie w kształcie litery C (część frontowa i dwa skrzydła), z gankiem o dwóch murowanych filarach. Okna dworu są ujęte w wycinane ozdobne drewniane nakładki.
We wnętrzach zachowało się kilka ozdobnych pieców kaflowych z XIX w., parkiety, a także dawne wyposażenie, składające się na ekspozycję wnętrz muzealnych. Od 1981 roku dwór jest obiektem muzealnym i prezentuje typową siedzibę średniozamożnych ziemian w XIX w. W ekspozycji znajdują się też pamiątki z czasów powstania styczniowego i okresu Młodej Polski.
Dwór otoczony jest urokliwym parkiem, kilkanaście lat temu zaczęto tworzyć w oparciu o dwór skansen budownictwa, lecz niestety prac tych nie ukończono, można zobaczyć tylko drewniany spichlerz z XVIII w. i XIX-wieczną chałupę.
Dwór w Dołędze
– Muzeum Okręgowe
Lipnica Murowana
Mała miejscowość, w której zachował się średniowieczny układ urbanistyczny, słynie z corocznego konkursu palm wielkanocnych. Palmy, które wygrywają konkursy sięgają prawie 38 m. wysokości.
W 1958 roku lipnicki poeta Józef Piotrowski ogłosił I Konkurs Palm na Niedzielę Palmową. Celem konkursu było wyłonienie największej palmy, jak również zachęcenie społeczeństwa z okolicznych wiosek by podtrzymywali tradycję swoich przodków. Zainteresowanie konkursem było bardzo duże wśród mieszkańców, czego dowodem była niezliczona ilość palm. Po ponad 60 latach od zorganizowania pierwszego konkursu, impreza ta przekształciła się w wydarzenie skupiające na lipnickim rynku około 10 000 gości i turystów… (więcej informacji na www.lipnicamurowana.pl).
fot.: Krzysztof Gzyl