Spacery po Grabówce 2024

Tarnowskie Centrum Informacji i Rada Osiedla nr 4 Grabówka zapraszają na „Spacerki po Grabówce 2024”.

Spacery zaplanowane są w cztery kolejne niedziele: 22 i 29 września oraz 6 i 13 października 2024 r.  Przewodnikiem po Grabówce będzie pani Klaudia Boruch.

Szczegółowy program prezentuje się następująco:

22 września (niedziela) 2024 r., godz. 15.30-17.30

Żydowska Grabówka i Getto

 Rozpoczęcie zwiedzania od Bramy Pilzneńskiej jest bardzo cenne, ponieważ daje możliwość spojrzenia na  tarnowską społeczność żydowską jako całość bez sztucznego podziału administracyjnego. Trasa prowadziłaby  częściowo przez Zawale i przebiegałaby następująco:

Brama Pilzneńska, Ul. Wałowa do Placu Bohaterów Getta, Plac Bohaterów Getta, Dębowa, Bóżnic, Waryńskiego, Lwowska Starodąbrowska Goslara.

 Skupilibyśmy się na początkach Grabówki, kulturze żydowskiej, chasydach, asymilacji i ruchach politycznych synagogach. A zakończylibyśmy historią getta i Zagładą. 

Ewentualną alternatywą dla Bramy Pilzneńskiej jako punktu początkowego byłaby Szkoła fundacji barona Hirsha. Wtedy do tego spaceru włączylibyśmy część ul. Kołłątaja i Sienną.

29 września (niedziela) 2024 r., godz. 15.30-17.30

Śladem dawnej Młynówki

Rozpoczęcie na Placu Drzewnym, Lwowska, Olejarska, Kołłątaja, Klasztorna, Kołłątaja, Mostowa, Kołłątaja, Warzywna, Pracy, Lwowska, Burtnicza, Graniczna, Boczna, Skowronków, Słoneczna. Tutaj pojawi się aspekt gospodarczy (młyny, Kapłonówka, kuźnie, zakłady krawieckie), ale także tarnowski tramwaj, szkoła Czackiego, Talmud Tora, Ochronka Żydowska, Kościół pw. Serca Pana Jezusa i Prochownia.

6 października (niedziela) 2024 r., godz. 15.30-17.30

Na granicy Grabówki i Pogwizdowa

Rozpoczęcie w okolicy II Liceum, Skłodowskiej Curie, MB Fatimskiej, Ks. Marszałka, Szpitalna, Starodąbrowska, Widok, Krupnicza, Lwowska Ochronek, Polna, Garbarska, Lidl. Treścią przewodnią będą Pogwizdów i jego związek z Grabówką, szpital miejski, żydowski garnizonowy, cmentarze żydowski i wojskowy oraz domy opieki, ochronki. Pojawią się też tematy nawiązujące do poprzednich spacerów tzn. Bund, przemysł i Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata.

13 października (niedziela) 2024 r., godz. 15.30-17.30

Cmentarz Żydowski

Rozpoczęcie spotkania: okolice bramy cmentarza żydowskiego.

Uwaga: aby wejść na cmentarz żydowski mężczyźni powinni posiadać nakrycie głowy!

Ostatni spacer po Grabówce będzie spotkaniem poświęconym tylko jednemu, szczególnemu miejscu w Tarnowie – Cmentarzowi Żydowskiemu. Wędrując alejkami tarnowskiego kirchołu, jednej z najstarszych tego typu nekropolii w Polsce możemy nie tylko zapoznać się z oryginalną architekturą sepulkralną w nagrobków w postaci macew i tumb (zwanych też pseudosarkofagami) oraz beit thary- domu pogrzebowego, ale przede wszystkim prześledzić historię członków tej tarnowskiej społeczności. Obok przykładów wierności tradycji zwrócimy uwagę na ślady delikatne ale jednoznaczne wpływu  zwyczajów chrześcijańskich, w postaci kształtów nagrobków, które od połowy XIX w. przyjmują formę kolumny, obelisku lub pulpitu często w formie monumentalnej, dających do dziś świadectwo o zamożności i pozycji społecznej zmarłych. Pośród napisów odczytamy imiona i nazwiska licznych mieszczan tarnowskich zasłużonych dla rozwoju gospodarczego i kulturowego miasta jak Józef Maschler, Juliusz Silbiger, Hermana Merza, Henryka Szancera czy Hermana Pilcera, żeby wymienić tylko niektórych, zwrócimy uwagę na kwatery żołnierskie z  okresu I wojny światowej świadczące o udziale ludności żydowskiej w Wielkiej Wojnie. Obok przesyconych głęboką symboliką religijną dekoracji rzeźbiarskiej macew przedstawiającej m.in. lwy, ptaki, kwiaty, świece zobaczymy symbole świadczące o przynależności zmarłych do ruchów socjalistycznych. 

Spacery po Grabówce są inicjatywą Rady Osiedla Grabówka, realizowaną wraz z Tarnowskim Centrum Informacji, finansowaną z budżetu Miasta Tarnowa.